آشنایی با خواص تخم شربتی و نحوه مصرف آن

تخم شربتی چیست؟

تخمه شربتی در حقیقت دانه‌های گیاه ریحان کوهی است که به علت داشتن ترکیبات موسیلاژی (لعاب‌دار) به‌صورت محلول در آب (شربت) استفاده می‌شود و پس از جذب آب به صورت ژله‌ای در می‌ آید.

تخم شربتی خواص زیادی دارد و این‌گونه نیست که فقط برای فصل گرما توصیه شود. نام‌های دیگر این گیاه : بادروج، تره خراسانی، اوقیمن، حوک، بورنگ، صریرا و بادروج ابیض می‌باشد.

خواص و فواید تخم شربتی

تخم شربتی همان دانه های چیا هستند؟

تخم شربتی در میان ایرانیان طرفداران بسیاری دارد و از آن دانه‌های شناخته شده است که به علت داشتن خواص متعدد، مردم آن را به وفور مصرف می‌کنند.

تخم شربتی در واقع همان دانه‌های گیاه و سبزی ریحان است که برای تهیه‌ی شربت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بسیاری از مردم دانه های چیا و تخم شربتی را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند و تخم شربتی را به عنوان دانه‌ی چیا مصرف میکنند که این اشتباه است، زیرا دانه‌های چیا و تخم شربتی با هم تفاوت داشته و از گیاهان مختلفی بدست می‌آیند.

فواید دارویی و درمانی تخم شربتی

1. کاهش فشار خون

معمولا بعد از خوردن غذا به‌ویژه غذاهای پر نشاسته، فشارخون بالا می‌رود و اگر تخـم شربتی همراه غذا خورده شود مواد نشاسته‌ای به تدریج شکر موجود در خود را آزاد می‌کنند و به این ترتیب شما به طور تدریجی انرژی متعادل در طول روز خواهید داشت.

2. لاغری و کاهش وزن

در یک وعده تخم شربتی 11 گرم پروتئین و 4.4 گرم فیبر وجود دارد که میتواند برای مدتی طولانی سیر نگهتان دارد و به کاهش وزن تان کمک کند. فیبر مقادیر زیادی آب را جذب می‌نماید و در معده حجیم می‌شود، که همین امر حس سیری را افزایش داده و جذب مواد غذایی را کند می‌نماید.

تذکر این نکته لازم است که به هنگام مصرف تخم شربتی حتما باید آب کافی بنوشید تا گوارش بیش از حد کند نشود و یبوست ایجاد نکند.

همچنین تخم شربتی، در مجاورت با آب، حجیم شده و به این ترتیب جای بیشتری در معده اشغال می‌کنند. به این ترتیب نیز اشتها را کنترل کرده و میل به پرخوری را از بین می‌برد. در نتیجه شما می‌توانید در چهارچوب یک رژیم غذایی سالم از این دانه‌های ریز برای رسیدن به تناسب اندام استفاده کنید.

3. درمان عفونت

از روغنی که با خرد کردن تخم‌های شربت به دست می‌آید، برای درمان عفونت‌هایی مانند زخم، بریدگی، عفونت مثانه، عفونت پوست و… استفاده می‌شود.

4. کاهش استرس

تخم شربتی سرشار از مواد مغذی هست. منیزم، که به کاهش کورتیزول ( هورمون استرس ) کمک میکند. پایین بودن سطح منیزیم بدن باعث سردرد و خستگی می شود.

تخم شربتی همچنین حاوی ترپیتوفان و آمینو اسید هست که میتواند به بدنتان کمک کند سروتونین تولید کند. سروتونین به بدن کمک میکند با اضطراب مبارزه کند و الگویی منظم تر داشته باشد.

5. ورزشکاران

تخم شربتی تاثیری معادل نوشیدنی ورزشی برای 90 دقیق ورزش دارد، بدون این که قندخون شمارا بالا ببرد.جایگزین نمودن نوشیدنی انرژی‌زا با تخم شربتی کارایی ورزشکاران را تقلیل نمی‌دهد.

تخم شربتی به ورزشکاران کمک می‌کند تا کربوهیدرات فراوانی برای ورزش های استقامتی جذب کنند، درعین حال که جذب مواد مغذی در بدنشان افزایش و از میزان جذب قند کاسته می‌‌شود.

6. دوران بارداری و شیردهی

گفته شده است در دوران بارداری مصرف روزانه 10گرم تخمه شربتی برای تقویت قلب و صحت مزاج وخوشرنگی و زیبایی طفل بسیار مفید است
مصرف تخم شربتی در دوره شیردهی، سبب ازدیاد شیر مادر می شود ولی در مصرف آن زیاده روی نشود.

تخم شربتی می تواند برای کاهش حرارت بدن زنان باردار مورد استفاده قرار گیرد، علاوه بر این دانه های ریحان یا تخم شربتی به کاهش بیقراری، غلبه بر بی خوابی، غلبه بر مشکلات گوارشی، کم خونی، تخفیف تشنج، کاهش درد، سم زدایی بدن و افزایش سیستم ایمنی بدن زنان باردار کمک می کند.

قابل ذکر است که تخمه شربتی برای رشد جنین و شکل گیری استخوان های جنین نیز مفید می باشد.

توجه داشته باشید که زیاده روی در مصرف تخم شربتی ممکن است اثرات نامطلوبی بر روی جنین داشته باشد.

7. دیابت و قند خون

تحقیقات نشان داده که دانه های ریحان یا تخمه شربتی می توانند میزان قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهند.

8. سرماخوردگی، آنفلونزا و گلودرد

مصرف تخم شربتی برای درمان گلودرد، سرماخوردگی و آنفلونزا مفید می باشد.

9. استرس و بی خوابی

تخم شربتی یکی از بهترین روش های طبیعی برای درمان استرس و بهبود خلق و خوی افراد می باشد. همچنین تخم شربتی برای درمان بی خوابی نیز مفید می باشد.

10. یبوست و معده

دانه ریحان یا تخم شربتی برای درمان مشکلات مختلف گوارش مانند نفخ شکم، یبوست و حرکات سخت روده ای مفید هستند. همچنین مصرف تخم شربتی هر صبح و عصر می تواند درد معده را کاهش داده و به درمان زخم معده کمک کند.

تخم شربتی حاوی ترکیبات گیاهی شناخته شده ای به نام موسیلاژ است که به تنظیم عبور مدفوع از روده ها و ایجاد احساس سیری و پیشگیری از پرخوری کمک می کند.

نتایج پژوهش های اخیر نشان می دهند که خاصیت اصلی تخم شربتی مقابله با یبوست است. دلیل آن نیز فیبرهای محلول و غیر محلول در آب فراوان موجود در این دانه های ریز است که برای داشتن گوارشی سالم، لازم و ضروری اند.

فیبرهای محلول در آب باعث افزایش حرکات روده ها می شوند به خاطر اینکه این فیبرها در بدن هضم نمی شوند و مانند یک جارو ضایعاتی که مورد نیاز بدن نیستند را تمیز می کنند. از طرف دیگر فیبرهای محلول در آب باعث افزایش عبور مدفوع از روده ها می شوند چون آب را جذب می کنند، حجیم شده و به خوبی مواد زائد را از بدن دفع می کنند.

11. میگرن

شما با افزودن این دانه های ریز به برنامه ی غذایی تان گام بزرگی در جهت تسکین سردردهایتان برخواهید داشت؛ تخم شربتی حاوی کلسیم، منیزیم و روی می باشد. این ترکیبات برای پیشگیری از میگرن و ارتقای سلامت کلی بدن لازم و ضروری هستند.

همانگونه که در قسمت های مختلف این مقاله ذکر گردیده است، تخم شربتی همچنین حاوی اسیدهای چرب امگا 3 است که در پیشگیری و درمان میگرن موثر است.

12. سلامت دستگاه گوارش

تخم شربتی سرشار از فیبر بوده و همانگونه که در بالا هم گفته شد در هر وعده تخم شربتی 4.4 گرم فیبر وجود دارد.

بنابراین جای تعجب نیست که نقش مهمی در سلامت دستگاه گوارش ایفا میکند. علت این امر آن است که فیبر زیاد به حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارش کمک میکند، نقش حیاتی در جلوگیری از اختلالات گوارشی مانند نشت روده ایفا میکند.

نشت روده که به انگلیسی Leaky Gut نامیده می شود، یکی از اختلالات دستگاه گوارش است که طی آن در نتیجه افزایش غیر طبیعی اندازه روزنه های دیواره روده که در حالت طبیعی برای جذب مواد مغذی روده به خون بکار می روند، باکتری های و مواد دفعی موجود در آن امکان نفوذ به فضای بین دو سلول را یافته و متعاقبا وارد خون شده و در سرتاسر بدن منتشر می شوند.

نفوذ این مواد، دستگاه ایمنی بدن را تضعیف نموده و پیامد آن ایجاد بیماری هایی همچون آرتروز، دیابت نوع دو، بیماری های پوستی مانند اگزما و سرطان می باشد.

13. سلامت استخوان ها

تخم شربتی مملو از چندین ماده مغذی‌ است که در سلامت استخوان‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند. از آن جمله می‌توان به کلسیم، فسفر، منیزیم و پروتئین اشاره نمود. اینها موادی هستند که در حفظ سلامت استخوان‌ها نقش حیاتی‌اند ایفا می نمایند.
بنا بر تحقیقات دانشمندان، میزان کلسیم موجود در تخم شربتی 5 تا 6 برابر بیشتر از شیر می‌باشد. این ویژگی تخم شربتی را تبدیل به یک انتخاب عالی برای افرادی که نمیتوانند لبنیات را تحمل کنند کرده است.

دریافت کافی کلسیم یعنی استخوان و دندان های قوی تر. مصرف 30 گرم تخم شربتی، معادل یک انس، 18 درصد از نیاز بدن به کلسیم را تامین می نماید.
با توجه به اینکه تقریبا 99 درصد از کلسیم بدن هر فرد در استخوان ها و دندان ها مصرف می شود، به راحتی می توان متوجه تاثیر شگرف مصرف تخم شربتی بر سلامت استخوان ها و دندان ها شد.

14. بی خوابی

برای تهیه این شربت کافی است نصف لیوان عرق سنبل الطیب را با نصف لیوان آب مخلوط کرده و یک قاشق غذاخوری سکنجبین و یک قاشق غذاخوری تخم شربتی به آن اضافه کنید.

این شربت برای درمان تحریکات عصبی و تسکین اعصاب بسیار مفید است و به عنوان یک آرام بخش و خواب آور گیاهی مطمئن برای درمان بیخوابی می تواند بسیار مفید باشد.

خواص تخم شربتی برای پوست و مو

15. درمان آکنه و جوش صورت

استفاده از تخم شربتی برای درمان جوش صورت، جوش های سرسیاه و آکنه مفید می باشد.

16. برای بهبود زخم و عفونت پوست

دانه های ریحان یا تخم شربتی حاوی روغن های طبیعی هستند که می توانند برای بهبود زخم ها و عفونت های روی پوست مانند سوختگی استفاده شود.

17. چروک صورت

دانه های ریحان یا تخم شربتی حاوی آنتی اکسیدان ها و روغن های طبیعی است که به روشن شدن رنگ پوست کمک کرده و چروک پوست صورت را از بین می برد.

18. سیاهی دور چشم

مصرف منظم تخم شربتی می تواند به درمان سیاهی دور چشم کمک کند.

19. درمان اگزما و پسوریازیس

تخم شربتی دارای خواص ضد عفونی کننده می باشد که می تواند به درمان اگزما و پسوریازیس کمک می کند.

20. تقویت مو

تخم شربتی برای درمان ریزش مو، طاسی و شوره سر مفید و داشتن موهای سالم و پرپشت مفید می باشد.

طرز تهیه شربت تخمه شربتی زعفرانی

ابتدا تخم شربتی را بشویید و در ظرف حاوی آب سرد بریزید و به مدت ده تا پانزده دقیقه بهم بزنید تا زمانیکه ماده ای ژله مانند اطراف تخم شربتی ایجاد شود. آب آن را دور بریزید و سپس آب، آب لیمو وزعفران و عسل به آن اضافه کنید.

ارزش غذایی دانه ریحان یا تخم شربتی

کالری : 94
کربوهیدرات : 12 گرم
فیبر : 10 گرم
پروتئین : 4.7 گرم
چربی : 0.6 گرم

عوارض و مضرات مصرف تخم شربتی

• دانه های ریحان یا تخمه شربتی در بعضی افراد می تواند باعث افزایش خونریزی شود.
• همچنین مصرف تخم شربتی برای کودکان و سالمندان مناسی نیست چون ممکن است باعث انسداد راه گلو خفگی در آن ها شود
• اگر فشار خون پایینی دارید بهتر است تخم شربتی را استفاده نکنید
• توجه داشته باشید که این دانه‌های ریز حاوی گلوتن هستند و اگر شما جزو افراد حساس به این ترکیب هستید در مصرف آن دقت کنید
• تخم شربتی همچنین باعث کاهش فشار خون می‌شود برای همین سالمندانی که داروی ضد فشار مصرف می‌کنند باید حواسشان به مصرف آن باشد
• مصرف این دانه‌ها برای افرادی که داروهای ضد انعقاد می‌خورند نیز توصیه نمی‌شود

اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید نیز بهتر است قبل از مصرف تخم شربتی با پزشک خود مشورت کنید.